میلیتاری (Military) |مقالات نظامی

مقدمه /تانك مركاوا (مركاوا در عبري מרכבה به معني Chariot يا ارابه) جزو یکی از مطرح ترین تانكهاي اصلي ميدان نبرد است كه توسط وزارت دفاع اسرائيل(Israel Defense Forces يا IDF ) طراحی و ساخته شده است،مرکاوا با طور رسمی در سال 1979 به خدمت ارتش رژیم صهیونستی در آمد ، به طور کلی چهار نسخه از این تانک میدان نبرد توسط رژیم صهیونستی ساخته و وارد خدمت شده است،اولین بار مرکاوا در جنگ 1982 لبنان به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفت، نام "مرکاوا" در ابتدا برنامه طراحی اولیه این تانک انتخاب شده است،هدف اصلی از ساخت تانک مرکاوا،رسیدن به تانکی با ویژگی ها قابل توجه ای چون بازیابی سریع بعد از آسیب در هنگام نبرد ،بقای پایدار در نبرد ،و تا حد امکان حفاظت از جان خدمه تانک (به دلیل جمعیت کم این رژیم منحوس) بوده است. بدين جهت موتور در قسمت جلوي تانك تعبيه شده است كه باعث افزايش سطح حفاظت زرهی در قسمت جلوي تانك مي‏شود؛ بنابراين، خدمه مي‏توانند در صورت از كار افتادن تانك، از قسمت عقب آن، خارج شوند اين تانك داراي زره بسيار مقاومي است و توانايي حركتي بالايي دارد؛ در واقع اين تانك، داراي بهترين نوع حفاظت، در كل تانكهاي توليدي در جهان است.

بدنه و زره اصلي مركاوا در كارخانهء تل‏هاشومر ساخته مي‎‏شود و ساير اجزائش نيز در كارخانه‏هاي نظامي IMI, Elbit, Soltam و... توليد مي‏شوند. بنا به گزارش هایی خط تولید مرکاوا مارک IV  پیش از آغاز جنگ لبنان در سال 2006 بسته خواهد شد،با این حال در تاریخ 7 نوامبر 2006،هاآرتص گزارش داد که پس ارزیابی  که توسط ستاد کل ارتش اسرائیل صورت گرفت،پس از ارزیابی ها صورت گرفته تصمیم به این شد که به طور موقت خط تولید تانک مرکاوا بسته شود،ولی سرانجام در 16 اوت سال 2014 ،موشه یعلون ،وزیر دفاع اسرائیل اعلام کرد که تولید مرکاوا مارک چهار(IV ) برای نیروی دفاعی زرهی اسرائیل از سر گرفته شده است.

تاریخچه مرکاوا

به دنبال جنگ شش روزهه 1967 و تحريم تسليحاتي دولت فرانسه بر عليه اسرائيل، وزارت دفاع اسرائيل، قراردادي را با انگلستان جهت توليد مشترك تانك پرقدرت به امضاء رساند. در سال 1969، به دنبال فشار كشورهاي عربي، دولت انگلستان، معاملهء ساخت تانك با اسرائيل را برهم زد و تانكهاي چيفتن را به ايران فروخت. در آن زمان، اسرائيل متوجه شد كه براي تامين سلاح‏هاي مورد نيازش، نمي‏تواند بر روي ديگر كشورها حساب كند، از اين رو، خود دست به كار توليد تانك شد. با اين حال در زمان نزديك به وقوع جنگ 1973 يام كيپور، ايالات متحده، تعدادي از تانكهاي ذخيرهء خود را به اسرائيل فرستاد.

در آن زمان، حافظ اسد (رئيس جمهور فقيد سوريه) و انور سادات (رئيس جمهور فقيد مصر) با ملك حسين (پادشاه اردن)، جلسه‏اي مشترك در امان برگزار كردند. هدف آنها، متقاعد كردن همراهي اردن در جنگ آتي بود. آنها قصد داشتند نيروهاي اسرائيلي را از بلندي‏هاي جولان و صحراي سينا به عقب برانند. شاه حسين، به دليل ترس از وقوع جنگ و به خطر افتادن تاج و تخت پادشاهي، با يك هليكوپتر، كه خود هدايت آن را بر عهده داشت به تل‏آويو پرواز كرد و در ديدار با گلداماير (وزير خارجهء وقت اسرائيل)، وقوع يك جنگ در آينده‏اي نزديك، به اطلاع وي رساند. بدين جهت، اسرائيل با كمكهاي فني و تسليحاتي آمريكا، توانست اين جنگ را پشت سر بگذارد.

اسرائيل دريافته بود كه به علت جمعيت كم و سرزمين بسيار كوچك، نمي‏تواند متحمل تلفات سنگين در جنگ شود؛ از اين رو مركاوا، براساس حداكثر حفاظت جاني از خدمه‏اش، طراحي شد. از آنجا كه تعمير يك تانك معيوب يا آسيب‏ديده، ساعتها يا روزها به طول مي‏انجامد، خدمهء تانكهاي اسرائيلي، جهت كاهش خطا و ايجاد صدمات، ماهها آموزش سنگين مي‏بينند.

به سال 1970، دولت اسرائيل، دريافته بود كه به يك ظرفيت بومي جهت توليد تانك در داخل كشور به شدت نياز دارد؛ بدين جهت، «تال» ژنرال ارشد اسرائيلي رهبري يك تيم طراحي را جهت ساخت يك تانك با مشخصات عالي ويژهء ميدان نبرد، بر اساس تجربياتي كه از جنگهاي 1967 و 1973 بدست آورده بود، آغاز كرد. عمدهء تمركز اين تيم طراحي، بر حفاظت جان خدمهء تانك استوار بود.

ژنرال تال (با نام ديگر Talik) از فرماندهان ارشد اسرائيل است كه فرماندهي نبرد تانكها را در جريان جنگ 1967 در صحراي سينا و فرماندهي مرحلهء آخر جنگ 1973 را جهت راندن نيروهاي زرهي سوريه به پشت بلندي‏هاي جولان برعهده داشته است. وي در صحراي سينا، به مانند رومل در شمال آفريقا عمل نمود و به عنوان دارندهء بالاترين دانش نبرد تانكها در اسرائيل شناخته مي‏شود. به تاريخ 13 مارس 1977، اسرائيل، به طور رسمي، ساخت و تكميل تانك مركاوا را اعلام نمود.

مرکاوا مارک چهار از زوایای مختلف

مشخصات کلی

قدرت آتش مرکاوا : مرکاوا در نسخه ها ابتدایی چون مارک 1و 2 (IوII) از توپ 105 میلی متر M68 استفاده می کرد، ولی در نسخه های بعدی یعنی مرکاوا مارک سه و چهار از توپ 120 میلی متری بدون خان( MG253) IMI برای این تانک ها مورد استفاده قرار قرار گرفت ،علاوه بر توپ اصلی، مرکاوا دارای دو عدد مسلسسل با کالبیر 7.62 برای استفاده علیه نفرات پیاده و یک عدد خمپاره 60 میلی متری هستش.

تحرک و پویایی: مرکاوا از یک موتور توربور شارژ دیزل 1500 اسب بخار بهر می برد که توسط MTU طراحی شده و تحت لیسانس شرکت formerly General Dynamics در اسرائیل ساخته شده است.این موتور به مرکاوا این امکان را می دهد تا سرعتش را به 64 کیلومتر برساند.

Merkava Mark I

Merkava Mark I اولین بار در آپریل 1979،به طور رسمی وارد خدمت در ارتش کشور اسراییل شد.این تانک ویژه منطقه های سخت و ناهموار شمال اسراییل و بلندی های جولان ساخته شد.این تانک در سیستم ترمز دارای مشکل هایی بود.در این تانک،یک توپ 105 میلیمتری Royal Ordnance L7 ساخت انگلیس و 2 تیربار 7.62 میلیمتری و یک خمپاره انداز 60 میلیمتری مجهر بود.موتور تانک در جلوی تانک نصب شده بود و درهای خروج اضطراری در عقب قرار داده شده بود.این تانک برای اولین بار در جنگ سال 1982 با لبنان مورد استفاده قرار گرفت،از تانک مرکاوا مارک یک با خروج کردن مهمات از قسمت عقب تانک به عنوان یک نفر بر آمبولانس استفاده میشد،همچنین این تانک نیز مجهز به یک خمپاره اندازه 60 میلی متری بود که این امکان را به مرکاوا میداد تا اهداف خارج از برد توپش را با خمپاره انداز مورد هدف قرار بدهد.

 

 Merkava Mark II

Merkava Mark II برای اولین بار در سال 1983 وارد خدمت شد.در این تانک،چند مورد بهبود یافته بود ولی بیشتر تمركز وظیفه تانک،بر جنگ شهری استوار بود.این تغییرها به دنبال جنگ با لبنان به سال 1982 و نبرد شهری سنگین در بیروت،انجام شدند.

این مدل نیز همچون مدل پیشین،از یک توپ 105 میلیمتری Royal Ordnance L7 ساخت انگلیس و 2 تیربار 7.62 میلیمتری و یک خمپاره انداز 60 میلیمتری استفاده میکرد.در این مدل نیز موتور در قسمت جلو و یک در ورودی و خروجی در عقب تانک بود.

نسخه های دیگر مرکاوا مارک 2
مارک 2 B : این نسخه دارای کنترل آتش حرارتی و مورد بروز رسانی ناشناخته در سیستم کنترل آتش خود قرار گرفت.
مارک 2 C :این نسخه تنها با اضافه شدن زره در قسمت بالایی برجک تان برای بهبود حفاظت تانک در برابر حملات هوایی قرار گرفت.
مارک 2 D : این نسخه دارای زره کامپوزیت مدولار بر روی شاسی و برجک بود،این زره به تانک آسیب دیده این امکان را می دهد تا زره آسیب دیده خیلی تعویض وبازیابی شود.

Merkava Mark III

به دنبال اطلاعات و تجربه های بسیار مفیدی که در جریان جنگ لبنان در سال 1982،بدست آمد،Merkava Mark III در سال 1989 پا به عرصه وجود گذاشت.این مدل،دارای موتوری به قدرت 1200 اسب بخار،سیستم فنربندی و جعبه دنده جدید و یک توپ 120 میلیمتری بدون خان ساخت کمپانی اسراییلی IMI بسیار پرقدرت شده بود.

تانک Merkava Mark III Baz

Merkava Mark III Bazارتش اسراییل در دهه 1990 میلادی،دست به ساخت مدل های جدیدی از تانک Merkava به نام Merkava Mark III Baz که مناسب و ویژه برای حمله های مختلف و عملیات نظامی در ناحیه های شهری است.این مدل با نام LIC نیز شناخته میشود.این تانک در سال 1995 از خط تولید خارج شد.این تانک دارای تیرکهایی است که با استفاده از آنها راننده و فرمانده تانک میتوانند حرکت های خود در خیابان های تنگ را تنظیم کرده و میزان خسارت ها به محیط شهری را به حداقل برسانند.به منظور مقابله با مواد انفجاری که از بیرون بر روی این تانک ها انداخته میشود،تورهای سیمی در برخی نقاط این تانک قرار داده شده است.

مرکاوا مارک 3 باز در حال شلیک (آتش دهانه توپ )

برجک فرماندهی این تانک نیز دوباره طراحی و نصب شده است و امکان دید از بالا در ارتفاعی بالاتر را به فرمانده میدهد.تیربار سنگین 12.7 میلیمتری M2 Browning .50 بر روی این تانک نصب شده که با سیستم کنترل آتش تانک در ارتباط است و به صورت کنترلی و با استفاده از یک سیستم تخریب الکترونیک که در زیر تجهیزات زرهی این تانک نصب شده کار میکند.

ارتش اسراییل بر این باور بود که تیربار سنگین 12.7 میلیمتری M2 برای محیط های شهری مناسبتر است.یک دریچه آتش و یک پنجره برای مشاهده محیط اطراف نیز بر روی این تانک نصب شده و تکتیرانداز با استفاده از آن میتواند از داخل تانک به هدف شلیک کند،این تانک میتواند از مهمات غیرمرگبار نیز استفاده کند که تا فاصله 30 متری موثر هستند.

Merkava Mark III Baz دارای یک سیستم کنترل آتش بسیار پیشرفته،حفاظت کننده بسیار موثر خدمه در برابر حمله های NBC(رادیواکتیو،بیولوژیکی و شیمیایی)، تهویه مطبوع بسیار مناسب با درجه دمای قابل تنظیم،زره چندتکه یا ماژولار به نام Kasag(یعنی خسارت وارده،با تعویض قطعه زره آسیب دیده،سریعا برطرف میشود) میباشد.

سیستم جدید دیگری که در تانکهای Baz به کار گرفته شده یک دوربین 360 درجه است.برای دیدن محیط،نیازی به چرخاندن دوربین نیست، بلکه این دوربین اساسا از ساختار پوششی 360 درجه برخوردار است و تصویر های آنی از محیط را در اختیار خدمه تانک قرار می دهد که به آگاهی آنها از محیط اطراف و تهدیدهای احتمالی پیرامون وسیله نقلیه می افزاید.این دوربین در صورت مشاهده هر حرک مشکوک یا فعالیت مشکوک در اطراف تانک آن را به خدمه اطلاع میدهد،این سیستم برای تامین ایمنی تانک در محیطهای خطرناک بسیار مناسب است،این مدل همچنین دارای مسافت یاب بهبود یافته است.
همچنین دستگاهی جهت علامتگذاری نقاط و یک دوربین جدا در قسمت عقب تانک نصب شده است تا خدمه بهتر بتوانند در خیابان های باریک،جهت یابی کنند.

 

 Merkava Mark IV

Merkava Mark IV به سیستم کنترل شلیک مدرن مجهز شده است که شامل محاسبه های کامپیوتری و سیستم توازن برای تغییر های آب و هوایی می باشد.تانک شامل دید دو محوری توپچی و دید دورنمای دو محوری فرمانده است که هر دو به دوربین های فروسرخ و صحفه نمایش برای دید در شب و روز مجهزند که به افزایش احتمال برخورد به هدف کمک می کند.

در این تانک یک سیستم ردیاب اتوماتیک نیز وجود دارد که از چندین کیلومتر دورتر می تواند بر روی هدف قفل کند.هر یک از سرنشینان Merkava Mark IV یک صفحه نمایش رنگی اختصاصی دارند که می توانند منظره های اطراف را بر روی صفحه نمایش خود ببینند.فرمانده نیز می تواند از نقشه اش برای موقعیت یابی و جستجو استفاده کند.

Merkava Mark IV به کمک سیستم های هدف یاب و ردیاب،قابلیت تمرکز بر روی هلیکوپترهایی که در ارتفاع پایین پرواز می کنند را هم داراست.این سیستم ها به خدمه تانک کمک میکند تا به راحتی هلیکوپترهای ضدتانک همچون هلیکوپتر فرانسوی SA342L Gazelle و هلیکوپتر روسی Mil Mi-24 Hind را در آسمان شناسایی کرده و سرنگون سازد.هلیکوپترهای Gazelle و Hind،ستون فقرات اصلی هلیکوپترهای ضدتانک سوریه و عراق را تشکیل میدهند و قابلیت سرنگونی آنها برای ارتش اسراییل،از اهمیت بالایی برخوردار است.

این مدل همچنین دارای سیستم بسیار پیشرفته GPS است که امکان رهیابی هدف ها را با استفاده از سیستم رهیابی ماهوارهای را میدهد.

توپ این تانک،قابلیت استفاده از گلوله های اسراییلی،فرانسوی،آلمانی و آمریکایی و انواع گلوله همچون گلوله های به شدت انفجاری HEAT و گلوله های انرژی جنبشی ضد تانک APFSDS را داراست.در این تانک همچنین یک تیربار بسیار پرقدرت 12.7 میلیمتری ضد وسیله نقلیه ساخت کمپانی اسراییلی Rafael و یک خمپاره انداز 60 میلیمتری داخلی قرار داده شده است.

تیربار قرار داده شده داخلی و همچنین در خروج در قسمت عقب تانک (که در تمامی مدل های Merkava موجود است) ثابت کردهاند که در جنگهای شهری،بسیار کارآمد هستند.

این مدل همچنین از قابلیت تحرک پیشرفته ای برخوردار است که امکان مانورپذیری خوبی در منطقه های سخت عبور بلندیهای جولان که عوارض طبیعی زمین،امکان تحرک کمی برای تانک ها ایجاد میکنند را میدهد.
همچنین سیستم جدید شنی تانک که به Mazkomنامیده میشود نیز بهبود یافته است و تانک را توانا میسازد به راحتی در سطح های ناهموار حرکت کند و رد کمتری برجای بگذارد.

دوربین دید تانک یا TTS توسط کمپانی Vectop Battlefield Imaging Systems ساخته شده که یک رشته از دوربینهای ویدیویی CCD/ICCD را یکپارچه میکند که در موقعیتهای مختلف یک خودروی زرهی به منظور توانمند سازی سرنشین جهت پوشش کلی استفاده میشود.ازسیستم TSS در مدل های Mark III و Mark IV استفاده می شود.

نمایشگر ویدیویی نصب شده،توسط یک دوربین مشابه دوربین مدل Merkava Mark III Baz میباشد و نمایی 360 درجه از اطراف تانک را در تمام ساعت های شبانه روز میتواند به نمایش گذارد،ولی از دوربین مدل Merkava Mark III Baz پیشرفته تر است.

موتور دیزلی بسیار پرقدرت 1500 اسب بخاری،به تانک امکان میدهد با سرعت و قدرت بسیار بیشتری مانور نماید و به راحتی به سرعت 64 کیلومتر بر ساعت،دست یابد.
امکان پیشرفته دیگر،نصب سامانه ای بسیار پیشرفته به نام "سیستم مدیریت میدان جنگ "ساخت کمپانی اسراییلی Elbit Systems میباشد که از اطلاعات دیجیتالی کسب شده از سایر نیروهای عمل کننده،مانند تانک ها یا پهپاد ها را،جهت به روزآوری برنامه عملیاتی، جهت یابی درست و توجیه خدمه جهت انجام نبرد صحیح،بهره میبرد. این سیستم بسیار پیشرفته،همچنین توانا است اطلاعات باارزش کسب شده در میدان جنگ را ذخیره کرده و آنها را به دیگر نیروهای عمل کننده میدان نبرد،انتقال دهد.
در این مدل برای حفط بیشتر جان خدمه از سیستم دفاع فعال Trophy و Iron Fist استفاده شده است.همچنین از یک سپر مغناطیسی و اخلالگر های الکترونیکی برای منحرف کردن موشک های ضدتانک بهره میبرد.
سیستم حفاظت فعال Trophy ساخت کمپانی Rafael،کارایی خود را در مقابل موشک 9M133 Kornet پرتاب شده از سوی حماس اثبات کرد؛موشک را نابود و تانک هدف را آسیب ندیده باقی گذاشت.
 

 Mk IVm Windbreaker

این نسخه از مرکاوا توسط   " Meil Ruach " مجهز به سیستم حفاظت فعال (APS) شده است، تولید انبود این نسخه از مرکاوا از سال 2009 آغاز شده و یک تیپ از نسخه مارک 4 ام در پایان سال 2011 عملیاتی بود،در سال 2014 اعلام شد این نسخه از مرکاوا مجهز به سیستم حفاظت فعال خواهد بود ،توانایی APS در مورد هدف قرار دادن راکت آرپچی و موشک های هدایت شونده ضد تانکی چون کورنت حماس در طول عملیات Operation Protective Edge مورد اثبات قرار گرفت.

Merkava  LIC

به دنبال وقوع انتفاضهء الاقصي، وزارت دفاع اسرائيل، برخي از تانكهاي مركاواي خود را به نحوي تغيير داد كه اين تانكها بتوانند نيازهاي يك جنگ شهري را برآورده كنند؛ عمدهء اين تغييرات در قسمت موتور به وقوع پيوستند و تاثير منفي بر كارايي رزمي اين تانكها نداشتند.

اين مدل، نوعي از تانك «مركاواي باز 3» مي‏باشد كه ويژهء جنگهاي شهري، تجهيز شده است. استاندارد نام‏گذاري LIC بر اساس عبارت «شدت جنگاوري تقليل يافته» شكل گرفته است و مجهز به يك مسلسل داخلي 50 ميلي‏متري M2 ساخت براونينگ مي‏باشد كه خدمه را قادر به شليك پرقدرت و با نواخت بالا مي‏نمايد، بدون آنكه در معرض تير دشمن قرار بگيرند.
در اين مدل، همچنين از حفاظت‏هاي بيشتري براي صدمه نديدن در برابر انفجار نارنجك يا مواد انفجاري دست‏ساز استفاده شده و توري‏هاي خاصي جهت محافظت دوربين‏ها و هواكش‏ها، تعبيه شده است.
همچنين دستگاهي جهت علامت‏گذاري نقاط و يك دوربين در قسمت عقب تانك نصب شده است تا خدمه بهتر بتوانند در خيابانهاي باريك، جهت‏يابي كنند.
 

پایان قسمت اول...

ادامه دارد...

مترجم :عادل خدر خوجه ، کپی بدون ذکر نام مترجم و لینک مطلب شراعا حرام می باشد

منبع :

ویکیپدیا